��������ϲʿ������

Fel yn achos llawer o blastai ac ystadau eraill yng Nghymru, bu’r ugeinfed ganrif yn gyfnod o newid mawr i Gastell Gwrych, wrth i’r ystâd gael ei chwalu ac i gynnwys y tŷ gael eu gwerthu. ��Yn ystod yr ail ryfel byd bu Castell Gwrych yn gartref i grŵp o 200 o ffoaduriaid Iddewig fel rhan o’r rhaglen Kindertransport. ��Yn ddiweddarach datblygodd yn atyniad amlwg i ymwelwyr, cafodd ei ddefnyddio fel canolfan hyfforddi gan y pencampwr bocsio Randolph Turpin a’i ddefnyddio i gynnal gwleddoedd canoloesol a thwrnameintiau ymwanu, rasys beic modur ac mae sw wedi bod yno hyd yn oed! ”

Serch cael ei restru fel safle treftadaeth pwysig, o ddiwedd y 1980au adfeiliodd y safle’n gyflym a chafodd ei fandaleiddio’n ddrwg. ��Fodd bynnag, dros y blynyddoedd diwethaf bu ymdrechion gan i achub ac adfer y Castell ac mae’r gwaith hwnnw’n cael ei arwain gan un o raddedigion yr ysgol Hanes, Mark Baker. ��Gobeithiwn y bydd y berthynas newydd gyda I’m a Celebrity yn rhoi hwb sylweddol i'r ymdrechion hynny.”

Ychwanegodd Shaun:
“Mae ffilmio I’m a Celebrity yng Nghastell Gwrych yn newyddion gwych i'r rhanbarth. ��Bydd y Castell yn cynnig lleoliad gwych ar gyfer y sioe: dwi’n edrych ymlaen yn arw i weld sut maen nhw'n defnyddio'r amgylchedd hanesyddol ac i weld sut y bydd y cyllid yn cael ei fuddsoddi yn y rhaglen adfer. ��Ond yr un mor bwysig, mae’n gyfle gwych i arddangos Gogledd Cymru ar ei orau - cyfoeth ein diwylliant, ein hanes a’n treftadaeth, ein tirweddau a'n cymunedau. ��O wneud hyn yn iawn mae cyfle i sicrhau buddion parhaol i'r rhanbarth. ”

Shaun yw Cyfarwyddwr Sefydliad Ymchwil Ystadau Cymru, sef canolfan ymchwil sydd wedi'i lleoli ym Mhrifysgol ��������ϲʿ������ a sefydlwyd i ddadansoddi hanes ystadau megis ystâd Gwrych. ��Aeth ati i esbonio beth yw arwyddocâd ystadau o’r fath:

“O ddiwedd y canoloesoedd hyd at ddechrau'r ugeinfed ganrif roedd Cymru i raddau helaeth yn glytwaith o ystadau, a oedd yn amrywio'n fawr o ran eu maint, eu cymeriad a'u cyfansoddiad. ��Mae llefydd fel Castell Gwrych yn bwysig iawn er mwyn deall hanes Cymru, o natur tirwedd a phensaernïaeth, i hanes noddwyr beirdd a cherddorion. ��Cafodd yr ystadau hyn a'u perchnogion ddylanwad mawr ar gymdeithas, sy'n golygu eu bod hefyd yn bwysig iawn er mwyn deall hanes ein cymunedau: y cenedlaethau o bobl sydd wedi byw a gweithio yn yr ystadau."

Mae ffilmio I’m a Celebrity yng Nghastell Gwrych yn tanlinellu pa mor gyfoethog yw amgylchedd hanesyddol y rhanbarth. ��Mae Castell Gwrych yn safle treftadaeth rhestredig Gradd 1 ac yn 'enghraifft fawr a godidog o blasty castellog rhamantus; mae’n arbennig o bwysig oherwydd ei gyfansoddiad Pictiwrésg ysblennydd a helaeth, ac mae’n un o'r enghreifftiau gorau o'i gyfnod ym Mhrydain.’”��

Ychwanegodd:
“Dan ni mor ffodus ym Mhrifysgol ��������ϲʿ������ bod cymaint o amrywiaeth o safleoedd a thirweddau treftadaeth ddiwylliannol ar garreg y drws. ��Mae hyn wir yn cyfoethogi'r rhaglenni gradd hanes yr ydyn yn eu cynnig ym Mangor. ��Mewn amgylchiadau arferol, mae gallu ymweld â'r safleoedd hyn a'u defnyddio, yn ogystal â'n harchifau a'n hamgueddfeydd gwych, yn cyfrannu rhywbeth arbennig iawn at y profiad addysgu a dysgu ym Mangor."

I ddysgu mwy am astudio Hanes ym Mangor ewch i dudalen yr Ysgol.
��